Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzegu początkiem marca przygotowało wystawę czasową pt. „In articulo mortis – Umrzeć w Tarnobrzegu”. W związku z rozwojem epidemii koronawirusa, zaplanowane otwarcie wystawy nie doszło do skutku. Czekając na nowy termin już dziś zapraszamy do zapoznania się w formie wirtualnego spaceru po tej ekspozycji.
Temat śmierci jest bardzo rzadko obecny na muzealnych przestrzeniach. Jeśli się pojawia, to jedynie, jako element szerszego kontekstu. Stąd tarnobrzeska wystawa jest nie tylko pierwszą o tej tematyce w 30 letniej historii muzeum, ale też jedną z niewielu w całej Polsce. Przedstawia, co prawda zjawisko wpisane w samą istotę człowieczeństwa, ale w dzisiejszej kulturze nieomalże nieobecne. Powszechnie występujący dziś kult młodości, tężyzny i zdrowia sprawił, iż śmierć została przez współczesnego człowieka wyparta z jego świadomości, w tym także z przekazu kulturowego. A przecież jest naturalnym końcem każdej egzystencji.
Na tarnobrzeskiej wystawie opowieść o śmierci została włożona tak w ramy przestrzenne – Tarnobrzega, jak i czasowe.
Ekspozycja podzielona jest na pięć segmentów.
Pierwszy mówi o różnych rodzajach śmierci, jakie występowały na przestrzeni wieków na tym terenie z podziałem na śmierć „pańską”, chłopską i mieszczańską. Akcentuje także tzw. tragiczny rodzaj śmierci i jego przykłady. Specjalny akcent położono tu także na śmierć bohaterską; powstańców i żołnierzy.
Drugi moduł wystawy przedstawia rekwizyty, jakie towarzyszyły kiedyś i towarzyszą dziś naszemu umieraniu. Możemy wiec zobaczyć trumnę, katafalk, karawan, krzyż procesyjny i chorągiew, klepsydry, gromnicę i różaniec oraz polską specjalność pogrzebową-portret trumienny,
Trzeci segment ukazuje ceremoniał pogrzebowy, z jednej strony stały w treści od wieków, z drugiej zaś zmieniający swą formę w zależności od okoliczności śmierci, czy też rangi chowanych osób. Zobaczymy, więc m.in pogrzeb Zdzisława i Stanisława Tarnowskich, opis pogrzebu chłopskiego czy fotografie z pogrzebów tarnobrzeżan z różnego okresu czasowego.
Kolejna część wystawy, zatytułowana „Mogiły, groby i grobowce” prezentuje obrazy tarnobrzeskich grobów, ich różnorodność, charakter i symbolikę.
Groby prowadzą nas ku następnej odsłonie wystawy: kolorowej prezentacji panoramy tarnobrzeskich cmentarzy, w tym tego najstarszego na miechocińskich „Piaskach”, żydowskiego i wojennego.
Zwieńczeniem wystawy jest niesamowicie sugestywny i pełen symboliki współczesny obraz, autorstwa Piotra Jakubczaka, Chrystusa leżącego w grobie, który gotowy jest już na swoje Zmartwychwstanie.
Ta najważniejsza pointa wystawy, odwołuje się do chrześcijańskiej nadziei, mówiącej iż śmierć jest tylko przejściem do lepszego i wiecznego życia. Czy w obliczu śmierci, wierzysz w to?
Tadeusz Zych- dyrektor MHMT
Wystawa czynna do 23 sierpnia 2020 r.
Eksponaty na wystawie pochodzą ze zbiorów: Muzeum Okręgowego w Sandomierzu, Muzeum Diecezjalnego w Sandomierzu, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Klasztoru OO. Dominikanów w Tarnobrzegu, Archiwum Państwowego w Krakowie, oraz ze zbiorów prywatnych: Janusza Błachowicza, Grzegorza Komady, Jolanty Kret, Tadeusza Marciniaka, Sławomira Stępaka, Krzysztofa Watracza, Anny i Wojciecha Żarowów.
Wszystkim za okazaną pomoc i życzliwość serdecznie dziękujemy.
Pomysł i scenariusz wystawy – Tadeusz Zych
Aranżacja i scenografia – Monika Kotasiak-Wójcik
Opracowanie graficzne – Andrzej Kaczorowski
Galeria
