Muzeum-Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu zaprasza na wystawę Jana Puka pt. „Mistrz ludowej rzeźby”.
Wystawę można oglądać w zamkowych piwnicach od 18 lipca do 3 września 2023 r.
Wernisaż wystawy: 30 lipca 2023 r., godz. 17.00
Zamek Tarnowskich, ul. Sandomierska 27
JAN PUK
urodził się 19 maja 1940 roku w Woli Rusinowskiej koło Majdanu Królewskiego. Od 50 lat mieszka w Trześni w gminie Gorzyce. Większość życia przepracował na kolei. Jednak sławę zdobył w zupełnie innej dziedzinie. Jest dzisiaj jednym z najlepszych twórców sztuki ludowej w Polsce.
Ponad 70 lat temu, jako kilkuletni chłopiec, po raz pierwszy otrzymanym od ojca nożykiem zaczął strugać w drewnie. Od tego czasu spod jego ręki wyszły tysiące różnorakich rzeźb, począwszy od tych które dokumentują życie lasowiackiej wsi, poprzez prace religijne i patriotyczne, na drewnianych zabawkach kończąc.
Od początku świata drewno człowiekowi służyło,
ja go pokochałem. Ze mną będzie żyło,
będę z niego robił piękne dzieła,
aby sztuka ludowa nigdy nie zginęła.
Tak pisał o sensie swojej twórczości, która stała się także sensem jego życia.
Jan Puk jest także ludowym poetą oraz propagatorem tradycji lasowiackiej. Opowiada o niej, przede wszystkim poprzez swoje prace rzeźbiarskie.
Jak pisał jeden ze znawców jego sztuki: „znany jest z unikatowych na skalę europejską i światową, statycznych oraz ruchomych zabawek ludowych oraz sprzętów gospodarskich w tym wozów, wiatraków, ale także architektury wiejskiej, tzn. zagród, podwórek z domami. Jednym z najciekawszym cykli są ruchome zabawki odtwarzające przedstawicieli ginących zawodów: pilarze, drwale, kowale, cieśle oraz zanikających czynności: cepowanie, szatkowanie kapusty i wiele innych. Jan Puk jest także twórcą różnorodnych instrumentów muzycznych takich jak terkotki, kołatki, różnego rodzaju grzechotki z kamieniami polnymi oraz gwizdki często o zróżnicowanych, ptasich kształtach. Co ważne, wszystkie zabawki oraz rzeźby tworzone są bez użycia gwoździ i nie są malowane!”.
Prace Jana Puka można spotkać w wielu muzeach w tym między innymi w Muzeum Zabawkarstwa w Kielcach, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu, Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi i wielu innych a także w szkolnych izbach historycznych, w zbiorach prywatnych w kraju i za granicą ale przede wszystkim domu rzeźbiarza. W swoim dorobku ma kilkadziesiąt indywidualnych i zbiorowych wystaw czasowych.
Za swoją działalność Jan Puk otrzymał wiele nagród i odznaczeń, m.in.: Odznakę Zasłużony Działacz Kultury, Odznakę Honorową – Za Zasługi dla Oświaty, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej. W 2022 otrzymał prestiżową Nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej’, w kategorii „twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego” oraz Nagrodę im. Michała Marczaka.
